W grupach dla dziewczyn z zespołem policystycznych jajników bardzo często pojawiają się pytania odnośnie diety. PCOS bywa kojarzone z nadmierną masą ciała, jednak jest wiele przypadków tzw. szczupłego PCOS, czyli PCOS bez nadwagi. Wtedy przypadłość ta dotyczy dziewczyn, których masa ciała jest prawidłowa, a zdarzają się nawet przypadki niedowagi. Powszechnie znane jest zalecenie, aby w PCOS redukować masę ciała. Zalecenie to jednak wydaje się nieintuicyjne w zespole policystycznych jajników bez nadwagi. Co wtedy? Czy konieczne jest zwrócenie uwagi na to, co nakładasz na talerz, czy może szczupłe PCOS pozwala na brak jakichkolwiek zmian w diecie?
W tym artykule przeczytasz o:
- Insulinooporności a masie ciała w PCOS
- Redukcji skutków stresu w szczupłym PCOS
- Zapobieganiu chorobom metabolicznym
- Zmniejszeniu objawów PCOS
- Odżywieniu organizmu przed ciążą
Insulinooporność a szczupłe PCOS
Prawidłowa masa ciała nie daje gwarancji braku insulinooporności. Występuje ona u 6-22% szczupłych kobiet z PCOS. Nawet jeżeli zespołowi policystycznych jajników nie towarzyszy IO, kobiety o prawidłowej masie ciała z PCOS mają często wyższy poziom insuliny we krwi niż te bez zespołu policystycznych jajników. W związku z tym dieta o niskim indeksie glikemicznym jest wskazana również dla tych z nas, które przy PCOS mają prawidłową masę ciała.
Jakie są inne argumenty przemawiające za zmianami w diecie przy szczupłym PCOS?
Redukcja skutków stresu w szczupłym PCOS
Insulinooporność, stale występujący stan zapalny o niskim nasileniu, stres oksydacyjny powodowany przez dużą ilość produkowanych wolnych rodników, a nawet stres emocjonalny, to różne rodzaje obciążeń, które mają wpływ na organizm.
Wolne rodniki (np. reaktywne formy tlenu) powstają nieustannie podczas wszystkich procesów metabolicznych zachodzących w organizmie. W PCOS zdolność przeciwutleniaczy (antyoksydantów) do pochłaniania wolnych rodników jest w organizmie obniżona. Stres oksydacyjny powoduje uszkodzenie wszystkich składników komórek, w tym DNA.
Dlatego właśnie dieta przy zespole policystycznych jajników powinna być szczególnie bogata w antyoksydanty, do których należą m.in. witamina E i C. Występują one np. warzywach, owocach czy produktach pełnoziarnistych.
Zapobieganie chorobom metabolicznym
Okazuje się, że u 3–10% szczupłych kobiet z PCOS występuje niezdiagnozowana cukrzyca typu 2. Zwiększony poziom cytokin (rodzaj białka wytwarzanego przez komórki układu odpornościowego) o działaniu prozapalnym, zwiększa ryzyko miażdżycy naczyń krwionośnych oraz chorób układu sercowo-naczyniowego. Dodatkowo stan może pogorszyć fakt, że w PCOS profil lipidowy (na który składają się różne rodzaje tzw. cholesterolu czyli m.in. HDL, LDL, VDL) jest nieco gorszy niż u zdrowych kobiet, a także obserwuje się wyższy poziom homocysteiny sprzyjającej miażdżycy.
PCOS może towarzyszyć podwyższone ciśnienie tętnicze, również sprzyjające chorobom układu sercowo-naczyniowego. Bardzo ważnym aspektem walki z nadciśnieniem jest właśnie wdrożenie właściwej diety.
Zmniejszenie objawów w szupłym PCOS
Odpowiednia dieta i suplementacja mogą znacznie zmniejszyć objawy charakterystyczne dla PCOS, np. poprzez obniżenie poziomu androgenów (w tym DHEA-S) redukcji ulegnie hirsutyzm i powrócą regularne owulacje. Zbyt długie cykle i rzadkie, nieprawidłowe złuszczanie się błony śluzowej macicy to czynniki ryzyka raka endometrium. Na przykład suplementacja myo-inozytolem, poza poprawą wrażliwości insulinowej, skutkuje obniżeniem CRP (czyli wskaźnika stanu zapalnego) i hormonu LH, które przy zespole policystycznych jajników często są podwyższone.
Odżywienie organizmu przed ciążą
Może znasz to z własnego doświadczenia – to właśnie trudności w zajściu w ciążę poprzedziły Twoją diagnozę PCOS?
Na szczęście niezaprzeczalnie modyfikacje stylu życia, w tym diety, odgrywają ogromną rolę w walce o przywrócenie lub zwiększenie częstotliwości owulacji, a co za tym idzie – przywracają możliwość zajścia w ciążę.
Przygotowanie swojego organizmu na przyjęcie nowego życia jest równie ważne, jak samo odżywianie się w ciąży. Dlatego jeżeli planujesz ciążę i zmagasz się z PCOS to odpowiednia dieta (bogata w kwas foliowy, odpowiednie zapasy żelaza, z nawykiem uzupełniania jadłospisu w odpowiednia ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych) będzie miała tu znaczenie.
Na powodzenie w staraniach o ciążę składa się wiele czynników, ale w kwestii diety bardzo ważne jest utrwalenie u siebie trwałych, dobrych nawyków żywieniowych. Nowe życie, na które czekasz, będzie się przecież odżywiać tym, co otrzyma od Ciebie.