holistyczniezdrowi

Suplementacja witaminy D – moda czy konieczność?

Spis treści

Czy wiesz jak suplementować witaminę D?

Przyznaję, że osobiście nie jestem fanką suplementów, ponieważ wiem, że odpowiednim odżywianiem jesteśmy w stanie dostarczyć sobie wszystkich niezbędnych składników odżywczych,  żyć w pełni zdrowia i zaoszczędzić pieniądze, które można wydać na pełoodżywczą żywność.

Robię jednak jeden wyjątek, dla witaminy D. Dlaczego?

Rola witaminy D

Kiedyś uważana jedynie z składnik odpowiedzialny za zdrowe kości. Obecnie znane jest jednak jej szerokie działanie, wychodzące poza ingerencję w funkcjonowanie gospodarki wapniowo-fosforanowej. Obejmuje ono regulowanie odporności, zdrowia układu krwionośnego, ryzyka cukrzycy, nadciśnienia czy nawet depresji.

Tych funkcji znamy ponad 200!

Witamina D – naturalne źródło

Witamina D, jako witamina rozpuszczalna w tłuszczach jest syntezowana w ludzkim organizmie w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego UV-B. Aktywną jej formą krążącą we krwi jest kalcytriol.

Używanie podczas lata kremów z filtrem może zmniejszyć jej produkcję o 90-95%. Zbyt wysoka ekspozycja na słońce zwiększa jednak ryzko nowotworów skóry, które są o wiele bardziej niebezpieczne niż niedbór witaminy D, szczególnie dla osób o jasnej karnacji.

W Europie Centralnej idealne warunki do syntezy witaminy D panują między majem a wczesnym wrześniem, kiedy do produkcji na prawidłowym poziomie wymagany jest codzienny, co najmniej 15 minutowy pobyt na słońcu z uwzględnieniem 18% odsłoniętej powierzchni skóry (czyli np. ramiona, przedramiona i część nóg) między godziną 10 a 15. Od października do marca synteza właściwie nie zachodzi.

To, ile witaminy D wyprodukujemy, zależy od pigmentacji skóry (ciemniejsza skóra = mniejsza produkcja).

W żywności znajdziemy witaminę D  w rybach morskich (np. łosoś, śledź, makrela, tran), w żółtku jaja, mleku i nabiale (tym tłustszym w większej ilości). Zbilansowana dieta pokrywa ok 20% zapotrzebowania na witaminę D.

Kto jest zagrożony niedoborem?

Szczególnie na niedobory są osoby pracujące w ciągu dnia w pomieszczeniach, czyli niemające dostępu do światła słonecznego.

Dodatkowo do grupy ryzyka należą osoby otyłe, starsze lub zmagające się z chorobami, np. nerek, wątroby, tarczycy (niedoczynność i nadczynność), reumatoidalnym zapaleniem stawów, osteoporozą, cukrzycą typu 1 i typu 2, astmą, atopowym zapaleniem skóry, nadciśnieniem tętniczym czy nowotworami.

Dlaczego jej suplementacja jest istotna?

Właśnie w związku z powyższymi przyczynami, czyli małą ekspozycją na słońce i niezbyt dużym spożyciem ryb, zalecana jest suplementacja witaminy D w społeczeństwie polskim u każdego od września do maja. Osoba która w rekomendowanych godzinach nie spędza czasu na słońcu, lub znajduje się w grupie ryzyka przez cały rok oraz u osób nie realizujących rekomendowanego czasu na zewnątrz w okresie od maja do września, przez cały rok.

Jak należy suplementować witaminę D? – podstawowe informacje

  • Dawka profilaktyczna powinna być uzależniona od wieku, masy ciała, ekspozycji słonecznej, zwyczajów żywieniowych i stylu życia, wartości zostaną podane poniżej
  • W grupie niezagrożonej ryzykiem, nie jest rekomendowane badanie stężenia witamin D we krwi
  • Suplementujemy cholekalcyferol (wit. D3), który pierwotnie w wątrobie, następnie nerkach zostaje zamieniony na aktywną formę – kalcytriol
  • Obecnie uważa się, że suplementacja wraz z witaminą K2 nie ma uzasadnienia, a wit. D3 w opowiednich dawkach nie powoduje wpaniena naczyń krwionośnych i tkanek miękkich
  • Nie podajemy suplementu wraz z posiłkmi bogatymi w błonnik, środkami przeczyszającymi lub kolestyraminą
  • Podczas suplementacji dbamy o odpowiednią podaż wapnia, który znajduje się np. w nabiale, migdałach, orzechach, zielonych warzywach czy sardynkach

Jak suplementować witaminę D w grupach ryzyka niedoboru?

  • W grupach ryzyka przy braku innych zaleceń, i niemożliwości kontrolowania stężenia we krwi, zalecana jest dawka maksymalna dla danej grupy wiekowej w zdrowej populacji
  • W przypadku niedoboru witamin D, suplementacja powinna być dawkowana na podstawie wyników laboratoryjnych jej poziomu we krwi, wieku i masy ciała
  • Osoby otyłe, o BMI>30, powinny podwoić dawkę, która jest rekomendowana dla ich grupy wiekowej o normalnej masie ciała

Zalecane dawki suplementacji

Noworodki i niemowlęta – jak suplementować witaminę D?

  • 0-6 mc: 400 IU/dzień niezależnie od sposobu karmienia
  • 6-12 mc: 400-600 IU zależnie od sposobu karmienia

Dzieci (1-10 lat) – jak suplementować witaminę D?

  • U zdrowych dzieci wystarczy codzienny pobyt na słońcu przez 15 minut, między godziną 10 a 15, od maja do września, z odsłoniętymi ramionami i przedramionami i nogami, jednak suplementacja wciąż jest bezpieczna
  • Przy niespełnieniu tych kryteriów: 600-1000 IU w zależności od diety i masy ciała przez cały rok

Nastolatki (11-18 lat) i dorośli (19-65) – jak suplementować witaminę D?

  • U zdrowych nastolatków i dorosłych wystarczy codzienny pobyt na słońcu przez 15 minut, między godziną 10 a 15, od maja do września, z odsłoniętymi ramionami i przedramionami i nogami, jednak suplementacja wciąż jest bezpieczna
  • Przy niespełnieniu tych kryteriów: 800-2000 IU w zależności od diety i masy ciała przez cały rok

Osoby starsze (65-75 lat) i osoby z ciemną karnacją – jak suplementować witaminę D?

  • Z powodu obniżonej syntezy w skórze,  800-2000 IU w zależności od diety i masy ciała przez cały rok

Osoby powyżej 75 lat – jak suplementować witaminę D?

  • Z powodu obniżonej syntezy w skórze, pogorszonego wchłaniania i metabolizmu  2000-4000 IU w zależności od diety i masy ciała przez cały rok

Kobiety w ciąży i karmiące – jak suplementować witaminę D?

  • kobiet planujących ciążę dotyczą wytyczne dla odpowiadającej im grupy wiekowej
  • w ciąży suplementacja powinna być prowadzona pod stałą kontrolą stężenia we krwi, aby osiągało ono prawidłową wartość >30-50 ng/ml
  • jeżeli ocena stężenia we krwi nie jest możliwa, zalecana jest dawka 2000 IU przez całą ciążę i karmienie piersią

Optymalne stężenie kalcytriolu (czyli witaminy D) we krwi wynosi zawsze 30-50 ng/ml. Jeżeli na badaniu wyjdzie inny wynik, należy zmienić dawkę suplementacji.

Ważna informacja na koniec: podczas suplementacji witaminy D, zawsze staraj się wybierać preparat sprzedawany jako lek, a nie suplement. To daje większą pewność jakości składu, a co za tym idzie, działania.

Źródło:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29904370/

Aby być na bierząco z nowymi wpisami na blogu, dołącz od newslettera1

Zofia Pomes

Zofia Pomes

Jestem założycielką HZ, które powstało z potrzeby przekazywania wiarygodnej, opartą o naukę, lecz podanej w lekki sposób wiedzy z zakresu zdrowia. Ukończyłam dietetykę na poznańskim Uniwersytecie Medycznym i jako dietetyk pracuję od 2016 roku. Jestem autorką ebooków m.in. PCOS od A do Z oraz Dieta dla płodności z naszego sklepu.
Scroll to Top