W ostatnich latach diety alternatywne coraz bardziej zyskują na popularności. Do tego typu sposobu żywienia należy między innymi dieta ketogeniczna, nazywana również dietą keto lub ketogenną. Posiada ona zarówno wiele zwolenników, jak i przeciwników. Ale czy jej stosowanie jest zasadne i korzystne dla zdrowia? Na czym polega dieta ketogeniczna i jakie są jej główne założenia? O tym przeczytasz w dzisiejszym artykule.
Dieta ketogeniczna jest dietą niskowęglowodanową, przy dużym spożyciu tłuszczów oraz odpowiednim do konkretnej osoby i jej zapotrzebowania spożyciu białka. Nie sporządzono konkretnych wytycznych na poszczególne makroskładniki, jednak najczęściej proporcja tłuszczów do węglowodanów wynosi 3 – 4:1. Procentowy rozkład makroskładników w diecie ketogenicznej wynosi zazwyczaj 60-80% tłuszczów, 5-20% węglowodanów oraz 15-20% białka.
Określa się, że przy dietach bardzo niskowęglowodanowych udział energii z węglowodanów wynosi <10%, przy dietach niskowęglowodanowych <26%, średnio węglowodanowych od 26 do 44%, natomiast przy wysokowęglowodanowych powyżej 45%. Dietą ketogeniczną określa się sposób żywienia, w którym ilość węglowodanów nie przekracza 10% całkowitej energetyczności diety. W praktyce jest to zazwyczaj około 50 gramów węglowodanów na dzień. Mniejsze ilości, około 20 gramów, spożywa się w początkowej fazie dążenia do ketozy.
O diecie low carb, która nie jest dietą ketogenną, możesz także przeczytać tutaj: Czy dieta niskowęglowodanowa (low carb) jest zdrowa?
Głównym założeniem diety ketogenicznej jest zmiana stanu metabolicznego w organizmie. Osobom stosującym dietę keto zależy na tym, aby uzyskać stan tak zwanej ketozy żywieniowej, czyli aby zwiększyć produkcję ciał ketonowych. Ciała ketonowe są związkami chemicznymi powstającymi w wyniku metabolizmu tłuszczów. Ich wyższe stężenie w organizmie uzyskuje się poprzez zminimalizowanie ilości spożycia węglowodanów na rzecz tłuszczów i białka.
Chodzi o to, aby “przekierować” procesy metaboliczne na pobieranie energii nie z węglowodanów, jak to ma miejsce w przypadku tradycyjnej diety, ale z kwasów tłuszczowych pochodzących ze spożycia dużych ilości tłuszczów.
Stan ketozy żywieniowej zostaje uzyskany w momencie osiągnięcie stężenia ciał ketonowych na poziomie 0,5-5 mmol/L. Uzyskanie tego pułapu oraz okres adaptacji w diecie ketogenicznej trwa zazwyczaj od dwóch do kilku tygodni. Początkowo, pacjenci odczuwają wiele niekorzystnych dolegliwości.
W pierwszej fazie stosowania diety ketogenicznej, kiedy organizm nie wytworzył jeszcze wystarczającej ilości ciał ketonowych pacjenci obserwują złe samopoczucie, bóle głowy oraz obniżenie nastroju. Jest to spowodowane bardzo niskim spożyciem węglowodanów, które są “paliwem” dla komórek. Poprzez spożycie dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych pochodzących z produktów bogatych w tłuszcz, występują także dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jak na przykład nudności, wymioty czy zaparcia.
Dieta ketogeniczna zyskuje wielu zwolenników, jednak należy również pamiętać o zagrożeniach związanych z jej stosowaniem. Istnieją liczne mity, które są powielane, na temat korzystnego wpływu tej diety na zdrowie. O ile potwierdzone są korzyści związane z redukcją masy ciała podczas stosowania diety ketogenicznej, to warto także zwrócić uwagę na to, że może ona powodować niedobory pokarmowe.
Głównym powodem, dla którego pacjenci decydują się na dietę ketogeniczną jest aspekt utraty masy ciała. Obserwuje się korzyści z tym związane, jednak należy pamiętać, że kluczowy dla redukcji masy ciała zawsze jest deficyt kaloryczny.
Dieta ketogeniczna jest dietą bardzo wymagającą i restrykcyjną. Należy ściśle trzymać się zaleceń z nią związanych, ponieważ nawet nieduże zwiększenie spożycia węglowodanów wiąże się z zahamowaniem produkcji ciał ketonowych, a tym samym z utratą osiągniętego wcześniej stanu ketozy.
Warto pamiętać, że tak bogatotłuszczowa dieta jaką jest dieta ketogeniczna niesie ze sobą wiele niepożądanych efektów zdrowotnych. Wiąże się między innymi z nasileniem stresu oksydacyjnego. Przy bardzo niskim spożyciu węglowodanów pojawić się mogą niedobory mikroskładników i witamin.
Dodatkowo, często występują zaburzenia lipidogramu, jak na przykład podwyższone stężenie cholesterolu, które długoterminowo wiąże się z ryzykiem chorób układu krążenia, jakimi są: miażdżyca, nadciśnienie tętnicze czy arytmia.
Wysokie spożycie produktów bogatotłuszczowych u ¼ pacjentów wiąże się też z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, takimi jak nudności, wymioty, wzdęcia, zaparcia czy refluks. Dieta ketogeniczna nie wpływa także pozytywnie na mikroflorę jelitową.
Przy nieodpowiednim stosowaniu obserwuje się także zaburzenia gospodarki wodno – elektrolitowej, niedocukrzenie, niedobiałczenie, a nawet uszkodzenie nerek, wątroby czy serca.
Literatura naukowa dowodzi, że stosowanie diety ketogenicznej może przynosić korzyści w przypadku otyłości, cukrzycy typu II, w chorobach neurodegeneracyjnych (choroba Parkinsona, Alzheimera), padaczce, autyzmie oraz w przypadku leczenia onkologicznego jako uzupełnienie terapii. Dieta ketogenna oparta na średniołańcuchowych kwasach tłuszczowych (MCT) może pomóc w zahamowaniu wzrostu złośliwych guzów ośrodkowego układu nerwowego. Należy jednak pamiętać, aby w przypadku wymienionych jednostek chorobowych nie działać na “własną rękę”, lecz udać się do specjalisty, który pomoże w prawidłowym zastosowaniu i zbilansowaniu diety ketogenicznej.
Dieta ketogeniczna jest dietą alternatywną i warto pamiętać, że jeśli nie ma wskazań medycznych do jej stosowania lepiej pozostać przy klasycznym, dobrze zbilansowanym sposobie żywienia. Dieta ketogeniczna nieprawidłowo prowadzona może wiązać się z pogorszeniem stanu zdrowia i samopoczucia, więc jej stosowanie należy skonsultować z dietetykiem lub lekarzem.
Możesz skorzystać z naszej pomocy w tym zakresie. Podczas konsultacji omówimy czy dieta ketogeniczna będzie odpowiednią opcją dla Ciebie 🙂
Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 300,00 zł.
Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 390,00 zł.
Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 190,00 zł.
Źródła:
1] McGaugh E, Barthel B. A Review of Ketogenic Diet and Lifestyle. Mo Med. 2022 Jan-Feb;119(1):84-88. PMID: 36033148; PMCID: PMC9312449.
2] O’Neill B, Raggi P. The ketogenic diet: Pros and cons. Atherosclerosis. 2020 Jan;292:119-126. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2019.11.021. Epub 2019 Nov 28. PMID: 31805451.
3] Miętkiewska M., Bogdański P. Zagrożenia wynikające ze stosowania diety ketogenicznej u osób starszych. Med Og Nauk Zdr. 2022; 28(1): 15–19.
4] Pondel N., Liśkiewicz D., Liśkiewicz A. „Dieta ketogeniczna-mechanizm działania i perspektywy zastosowania w terapii: dane z badań klinicznych.” Postępy Biochemii 66.3 (2020): 270â-286.
Odpowiadając na Wasze potrzeby, zapraszamy Was na bezpłatny webinar dotyczący holistycznego podejścia do insulinooporności. Czy webinar jest dla mnie? Postaramy się rozwiać Wasze wszystkie wątpliwości
W dzisiejszym odcinku nagranym razem z kosmetolog Martyną Radziejewską rozmawiamy o holistycznym dbaniu o skórę. Poruszamy też temat healthy aging. Dla mnie była to ciekawa
Coraz więcej mówi się o roli magnezu w insulinooporności. I słusznie, bo odgrywa on bardzo ważną rolę w metabolizmie insuliny i węglowodanów. Jest kluczowy dla
