PCOS a insulinooporność

Zespół policystycznych jajników (PCOS) i insulinooporność tworzą związek, który można porównać do Angeliny Jolie i Brada Pitta. Popularna para, ale wzajemne towarzystwo im nie służy. PCOS a insulinoopornosć – dlaczego tak często insulinooporność towarzyszy PCOS? Jak zmniejszyć stopień insulinooporności i sprawić, żeby wszystko wróciło do normy? O tym przeczytasz w tym artykule.

Jakie są objawy insulinoooporności?

Insulinooporność występuje u 80% kobiet z nadmierną masą ciała oraz u 6-22%  (w zależności od źródła) kobiet szczupłych chorujących na PCOS. Skąd wiedzieć czy masz insulinooporność w PCOS? Same objawy nie są specyficzne, ale do dalszej diagnostyki insulinooporności mogą Cię skłonić objawy takie jak:

• • problemy z chudnięciem, mimo wydawałoby się zdrowej diety

• • częste uczucie głodu lub nagłe napady głodu

• • duży apetyt na słodycze

• • częste uczucie zmęczenia i bóle głowy, zwłaszcza po posiłkach, chroniczne zmęczenie

• • gromadzenie się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha

• • zmiany na skórze zwane acanthosis nigricans, czyli rogowacenie ciemne, np. karku, wyglądem przypominają brudną skórę (choć nią nie są)

• • bóle stawów i rozdrażniene

• • senność po posiłkach

• • uczucie opuchlizny

• • uczucie zimna

Diagnostyka insulinooporności w skrócie

Diagnostyka polega na wykonaniu doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT), z jednoczesnym oznaczaniem stężenia glukozy i insuliny: na czczo, godzinę po wypiciu roztworu 75g glukozy i 2 godziny po wypiciu tego roztworu. Następnie na podstawie wyników badań insuliny i glukozy na czczo, oblicza się wskaźnik HOMA-IR lub QUICKI, co dopiero pozwala na zyskanie całościowego spojrzenia na sytuację danej osoby.

Jeżeli z jakiegoś powodu nie ma możliwości wykonania testu OGTT i krzywej insulinowej, zazwyczaj bazujemy na wynikach stężenia insuliny i glukozy na czczo.

Do testu OGTT należy się odpowiednio przygotować, w przeciwnym wypadku wyniki mogą nie być wiarygodne. Sprawdź co zrobić przed badaniem.

Dlaczego tak często insulinooporność towarzyszy PCOS?

Receptor to miejsce, najczęściej na powierzchni komórki, w którym przyłączająca się cząsteczka, w tym wypadku insulina, sprawia, że sygnał jest przekazywany do wnętrza komórki i może wywoływać w niej dalsze reakcje.

Za przyczynę często występowania IO razem z zespołem policystycznych jajników uznaje się błąd w genie, który koduje czynnik, który wpływa jednocześnie na działanie receptorów insuliny jak i na produkcję androgenów.

Towarzysząca zespołowi policystycznych jajników insulinooporność wiąże się z nieprawidłową pracą receptorów insulinowych, co prowadzi między innymi do zaburzeń transportu glukozy do komórki. Glukoza nie może wniknąć do komórki, więc dalej krąży we krwi.Co jeżeli nic z tym nie zrobię?

Bardziej zaawansowane stadium insulinooporności wiąże się z hiperglikemią, czyli za wysokim stężeniem glukozy we krwi, co może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Przewiduje się, że nieleczona insulinooporność statystycznie w ciągu 10 dalszych lat przechodzi w cukrzycę.

Oporność na insulinę najczęściej prowadzi do nadmiernej produkcji insuliny czyli hiperinsulinemii

Można to wytłumaczyć w ten sposób, że organizm chcąc uniknąć hiperglikemii, próbuje poprzez zwiększoną produkcję insuliny „wymusić” jej działanie na „nieczułe” komórki.

To analogia to sceny z kuchni. Jeżeli smażysz cebulę, to na początku mocno czujesz zapach. Stopniowo staje się on dla Ciebie coraz mniej intensywny. Receptory węchowe się do niego przyzwyczaiły. Jednak kiedy inna osoba wejdzie do domu, na pewno poczuje intensywny zapach smażonej cebuli.

Odnosząc to do naszej insuliny: ona cały czas krąży we krwi, jednak komórki przestają być na nią wrażliwe.

Jak insulina wpływa na produkcję androgenów?

Hiperinsulinemia, czyli nadmiar insuliny, przyczynia się do zwiększonej produkcji androgenów.

Jednym z mechanizmów w jaki działa insulina jest zwiększanie produkcji hormonu lutenizującego (LH), który w jajnikach zwiększa produkcję androgenów.

Innym czynnikiem mającym wpływ na wysokie stężenie androgenów jest zmniejszona pod wpływem nadmiaru insuliny produkcja białka SHBG w wątrobie, które w prawidłowych warunkach wiąże testosteron. Taka związana forma testosteronu nie jest zdolna do działania.

Co nasila insulinooporność w PCOS?

Ponadto, nadwaga i otyłość dodatkowo nasilają insulinooporność. Dlatego w przypadku PCOS, równie ważna jest redukcja masy ciała, jeżeli jest ona nieprawidłowa, w przypadku PCOS.

Z kolei androgeny też dodatkowo nasilają insulinooporność. To błędne koło, i jeżeli nie zostanie ono w odpowiednim momencie zatrzymane, będzie pędzić coraz szybciej.

Jak sprawić, żeby wszystko wróciło do normy?

Biorąc pod uwagę fakt, że zarówno insulina i androgeny wzajemnie na siebie wpływają, uregulowanie jednego z nich wpłynie na lepsze działanie drugiego.

Najprościej jest zacząć od uregulowania insuliny, bo na nią ogromny wpływ ma dieta.

Dieta o niskim indeksie glikemicznym jest potężnym narzędziem pozwalającym na lepszą kontrolę funkcjonowania insuliny w naszym organizmie.

Prawidłowo ułożona dieta przyczyni się więc do obniżenia stężenia androgenów i uregulowania cyklu miesięcznego. Świetnie sprawdzajacym się suplementem poprawiającym wrażliwość na insulinę jest myo-inozytol.

Istnieje jeszcze sporo innych czynników, które mają wpływ na poprawę wrażliwości insulinowej. O tym pisałam sporo w ebooku „PCOS od A do Z: wiedza, dieta, suplementacja”.