Zespół policystycznych jajników i insulinooporność tworzą związek, który można porównać do Angeliny Jolie i Brada Pitta. Popularna para, ale wzajemne towarzystwo im nie służy. Dlaczego tak często insulinooporność towarzyszy PCOS, jak je rozdzielić i sprawić, żeby wszystko wróciło do normy? O tym dzisiejszy artykuł.
Jakie są objawy insulinoooporności?
Insulinooporność występuje u 80% kobiet otyłych oraz u 6-22% (w zależności od źródła) kobiet szczupłych chorujących na PCOS. Objawy insulinooporności to:
- problemy z chudnięciem, mimo przykładnej diety
- częste uczucie głodu
- duży apetyt na słodycze
- ciągłe uczucie zmęczenia i bóle głowy, zwłaszcza po posiłkach
- gromadzenie się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha
- zmiany na skórze zwane acanthosis nigricans, czyli rogowacenie ciemne, np. karku, wyglądem przypominają brudną skórę
- bóle stawów i rozdrażniene
- senność po posiłkach
- uczucie opuchlizny
- uczucie zimna
Objawy te nie są charakterystyczne tylko i wyłącznie dla insulinooporności (IO), jednak mogą skłonić do diagnostyki w jej kierunku.
Diagnostyka insulinooporności w skrócie
Diagnostyka polega na wykonaniu doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT), z jednoczesnym oznaczaniem steżenia glukozy i insuliny: na czczo, godzinę po wypiciu roztworu 75g glukozy i 2 godziny po wypiciu tego roztworu. Następnie na podstawie wyników badań insuliny i glukozy na czczo, oblicza się wskaźnik HOMA-IR lub QUICKI, co dopiero pozwala na zyskanie całościowego spojrzenia na sytuację danej osoby.
Dlaczego tak często insulinooporność towarzyszy PCOS?
Receptor to miejsce, najczęściej na powierzchni komórki, w którym przyłączająca się cząsteczka, w tym wypadku insulina, sprawia, że sygnał jest przekazywany do wnętrza komórki i może wywoływać w niej dalsze reakcje.
Towarzysząca zespołowi policystycznych jajników insulinooporność wiąże się z nieprawidłową pracą receptorów insulinowych, co prowadzi między innymi do zaburzeń transportu glukozy do komórki. Glukoza nie mogąc wniknąć do komórki krąży we krwi. Bardziej zaawansowane stadium insulinooporności wiąże się z hiperglikemią, czyli za wysokim stężeniem glukozy we krwi, co może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2.
Wysokie stężenie androgenów czyli np. testosteronu, charakterystyczne dla PCOS, jeszcze bardziej nasila insulinooporność.
Za przyczynę często występowania IO razem z zespołem policystycznych jajników uznaje się błąd w genie, który koduje czynnik, który wpływa jednocześnie na działanie receptorów insuliny jak i na produkcję androgenów.
Oporność na insulinę najczęściej prowadzi do nadmiernej produkcji insuliny czyli hiperinsulinemii
Można to wytłumaczyć w ten sposób, że organizm chcąc uniknąć hiperglikemii, próbuje poprzez zwiększoną produkcję insuliny „wymusić” jej działanie, na nieczułe komórki. To tak jakby do osoby słaboszłyszącej coraz głośniej krzyczeć z nadzieją, że usłyszy. Ona w końcu jednak od tego krzyczenia może zupełnie ogłuchnąć. Hiperinsulinemia z kolei przyczynia się do zwiększonej produkcji androgenów. To błędne koło, które jeżeli nie zostanie w odpowiednim momencie zatrzymane, będzie pędzić coraz szybciej.
Innym czynnikiem mającym wpływ na wysokie stężenie androgenów jest zmniejszona pod wpływem nadmiaru insuliny produkcja białka SHBG w wątrobie, które w prawidłowych warunkach wiąże testosteron. Taka związana forma testosteronu nie jest zdolna do działania.
Ponadto, nadwaga i otyłość dodatkowo nasilają insulinooporność. Dlatego w przypadku PCOS, równie ważna jest redukcja masy ciała, jeżeli jest ona nieprawidłowa, w przypadku PCOS.
Jak sprawić, żeby wszystko wróciło do normy?
Biorąc pod uwagę fakt, że zarówno insulina i androgeny wzajemnie na siebie wpływają, uregulowanie jednego z nich wpłynie na lepsze działanie drugiego.
Manewrując dietą, oczywiście najłatwiej nam wpłynąć na to jak działa insulina. Dieta o niskim indeksie glikemicznym jest potężnym narzędziem pozwalajacym na lepszą kontrolę funkcjonowania insuliny w naszym organizmie. Prawidłowo ułożona dieta przyczyni się więc również do obniżenia stężenia androgenów i uregulowania cyklu miesięcznego. Świetnie sprawdzajacym się suplementem poprawiającym wrażliwość na insulinę jest myo-inozytol. Istnieje jeszcze sporo innych czynników, które mają wpływ na poprawę wrażliwości insulinowej.
Czy ten temat jest dla Ciebie ważny? Daj znać komentarzu! ☺